Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Dış İlişkiler Komisyonu Ofisi Direktörü Wang Yi (önde), Endonezya’nın başkenti Cakarta’da düzenlenen 13. Doğu Asya Zirvesi Dışişleri Bakanları Toplantısı’na katıldı, 14 Temmuz 2023. (Fotoğraf: Xu Qin/Xinhua)Üst düzey Çinli diplomat Wang, Cuma günü Endonezya’nın başkenti Cakarta’da düzenlenen 13. Doğu Asya Zirvesi Dışişleri Bakanları Toplantısı’nda Çin’in ASEAN’ın merkezi konumunu, bölgesel büyümeyi ve hakiki çok taraflılığı desteklediğini söyledi.
CAKARTA, 15 Temmuz (Xinhua) — Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Dış İlişkiler Komisyonu Ofisi Direktörü Wang Yi, Doğu Asya Zirvesi’ne uluslararası ve bölgesel durumdaki büyük değişiklikleri dikkate alarak bölgesel barış ve istikrarı korumaya yönelik çaba gösterilmesi çağrısında bulundu.
Cuma günü 13. Doğu Asya Zirvesi Dışişleri Bakanları Toplantısı’na katılan Wang, Doğu Asya Zirvesi’nin Asya Pasifik bölgesinde geniş katılıma ve önemli etkiye sahip bir işbirliği mekanizması olduğunu söyledi.
Wang, Çin tarafının üç öneride bulunmak istediğini belirtti.
Wang, öncelikle Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği’nin (ASEAN) merkezi konumunun samimi şekilde desteklenmesi ve barış için sağlam bir temel inşa edilmesi gerektiğini söyledi.
ASEAN’ın merkezi konumunun, tarihsel evrimin doğal sonucu ve tüm tarafların en büyük ortak zemini olduğunu dile getiren Wang, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nün (NATO) Doğu Asya’ya karışmasının makul olmadığını kaydetti.
Wang, bölgesel barışın tüm ülkelerin ortak kalkınma ve refahına bağlı olduğunu ve birkaç ülkenin mutlak güvenlik arayışına dayanmaması gerektiğini ifade etti. Wang, Çin’in Küresel Güvenlik İnisiyatifi merkezinde diğer taraflarla işbirliği arayışında bulunmaya hazır olduğunu ve Güneydoğu Asya Nükleer Silahlardan Arındırılmış Bölge Anlaşması Protokolü’nü imzalama konusunda başı çekmeye hazır olduğunu yinelediğini belirtti.
Wang, ikinci olarak ortaklaşa şekilde bölgesel bir büyüme merkezinin kurulması ve ortak kalkınmanın teşvik edilmesi gerektiğini dile getirdi.
Wang, ekonomik küreselleşmenin doğru yönünün korunması ve açık, serbest, adil, kapsayıcı ve kurallara dayanan çok taraflı ticaret sistemine bağlı kalınması için ortak çaba gösterilmesi çağrısında bulundu.
Korumacılığa, “ayrıştırma ve tedarik zincirinin koparılmasına” karşı çıkılması gerektiğini vurgulayan Wang, Asya Pasifik Serbest Ticaret Alanı’nın inşasının ve sağlıklı rekabet ve kazan-kazan anlayışına dayalı işbirliğinin yaşandığı bir bölgesel kalkınma ortamının teşvik edilmesi çağrısı yaptı.
Wang, Çin’in Endonezya’nın kalkınma için pozitif birlik mesajları içeren ekonomik büyüme konusunda liderler bildirisi yayımlanmasına yönelik girişimini desteklediğini söyledi.
Wang, üçüncü olarak hakiki çok taraflılığın savunulması ve pozitif etkileşimin artırılması gerektiğini belirtti.
Wang, Çin’in Güneydoğu Asya’da Dostluk ve İşbirliği Antlaşması’nın amaç ve ilkelerinin uygulanması, barış içinde birlikte yaşama, karşılıklı saygı ve fayda sağlayan işbirliğinin desteklenmesi ve hakiki çok taraflılığın hayata geçirilmesi yoluyla Asya Pasifik işbirliğinin tekrar rayına oturtulması için bölge ülkeleriyle çalışmaya istekli olduğunu söyledi.
