ABD eski Başkanı Donald Trump, hükümetin çip üreticisi Intel’in yüzde 10’luk hissesini satın aldığını duyurdu. Açıklama, geçtiğimiz cuma günü düzenlenen bir basın toplantısında yapıldı. Ancak Reuters’ın haberine göre resmi duyuru henüz paylaşılmış değil. Intel’in daha önce vaat edilen CHIPS Yasası fonunu doğrudan öz sermayeye dönüştürme planı, ilk olarak ağustos başında gündeme gelmişti.
Intel CEO’suna yönelik tartışmalar
Trump’ın, Intel CEO’su Lip-Bu Tan ile yaptığı görüşmenin ardından Tan’ın istifasını istemesi dikkat çekti. Trump toplantıda, “İşini sürdürmek için geldi, sonunda ABD’ye 10 milyar dolar kazandırdı. Böylece toplamda 10 milyar dolar elde ettik” ifadelerini kullandı.
Yatırımın detayları
Intel, daha sonra yaptığı basın açıklamasında hükümetin şirkete 8,9 milyar dolar değerinde adi hisse yatırımı yaptığını belirtti. Bu yatırımın, CHIPS Yasası kapsamında ayrılan 5,7 milyar dolar ve Secure Enclave programından sağlanan 3,2 milyar dolar ile finanse edildiği açıklandı. Intel’in daha önce aldığı 2,2 milyar dolarlık CHIPS hibesi de eklendiğinde, hükümetin şirkete yaptığı toplam yatırım 11,1 milyar dolara ulaştı.
Hükümet, hisse başına 20,47 dolar ödeyerek toplamda %9,9’luk bir pay elde etmiş oldu.
“Bedava para” değil
Yatırımın, hükümetten karşılıksız destek anlamına gelmediğinin altı çiziliyor. ABD Ticaret Bakanı Howard Lutnick, hisselerin oy hakkı bulunmayacağını öne sürse de adi hisse senetleri doğal olarak oy haklarıyla geliyor. Intel ise bu yatırımın pasif kalacağını, yönetim kurulunda temsil edilmeyeceğini ve sadece belirli istisnai durumlarda oy hakkı kullanılacağını açıkladı.
Intel’in zorlu geleceği
Intel, CHIPS Yasası kapsamında toplamda 10,86 milyar dolara kadar federal finansman almayı planlıyordu. CEO Tan’ın bu anlaşmayı kabul etmesi, şirketin ayakta kalabilmesi için zorunlu bir adım olarak değerlendiriliyor. Tan, Pat Gelsinger’ın 2024’teki ani emekliliğinin ardından görevi devralmıştı. Göreve geldiğinden bu yana şirketin iş gücünde %20’lik kesinti yaparak maliyetleri azaltmaya çalıştı.
Buna rağmen, Intel’in yeni nesil Panther Lake çiplerini geniş ölçekte üretmekte zorlandığı ve geleceğinin hâlâ belirsiz olduğu bildiriliyor.
Benzeri anlaşmalar yolda mı?
Trump yönetimi, CHIPS fonlarından yararlanan diğer şirketlerle benzer özsermaye anlaşmaları planlamadıklarını belirtse de, alternatif finansal düzenlemeler dikkat çekiyor. Örneğin NVIDIA ve AMD’nin, ABD hükümetiyle Çin’e ürün ihraç edebilmek için kârlarının %15’ini paylaşmayı öngören anlaşmalar yaptığı bildirildi.
